Business là nói các doanh nghiệp truyền thống, kiểu như nhà hàng, quán ăn… các nhà máy sản xuất… và các chủ doanh nghiệp hầu như làm theo một mẫu ở đâu đó đã tồn tại trước đó.
Ví dụ người Việt đi du lịch bên Thái và bê cái concept quán ăn của Thái về rồi làm theo. Người Hà Nội thì bê mẫu ở HCM về rồi làm theo. Mảng beauty, chị em sang Hàn sang Nhật rồi chôm các concept bên đó về làm theo (business model hầu như ko thay đổi). Đây là quá trình globalization (one to many), nếu theo định nghĩa của Peter Thiel trong Zero to One.
Startup thường là các doanh nghiệp mới, đột phá, mà trước đó chưa có mô hình tương tự. Ví dụ như Google, Netflix, Facebook…. hay Uber, ChatGPT. Startup là quá trình Zero-to-One (làm ra cái gì đó về cơ bản là MỚI TINH TÌNH TÌNH).
Các Business truyền thống, thường nỗ lực làm mọi thứ tốt hơn trước, và thường dựa theo “số liệu lịch sử” để ra quyết định liên quan tới mục tiêu. Ví dụ như năm ngoái bán được 10 tỷ doanh thu, thì năm sau đặt mục tiêu 15 tỷ. So với đa số các Business khác, thì tăng trưởng 150% là tuyệt vời.
Số trên so với Startup thì chỉ là con muỗi.
Startup thì tăng trưởng tầm 5% mỗi tuần. Nghĩa là sau khi bò ra 3-5 năm để chuẩn bị, vào bệ phóng, bấm nút… thì startup sẽ được “phóng lên” với tốc độ khoảng 1.05 mũ 100 (hai năm bằng khoảng 100 tuần). Kết quả sau khi làm tròn là 130, nghĩa là 13.000% (mười ba nghìn phần trăm).
Startup thì đặt ra mục tiêu cuối cùng trước, sau đó mới làm backward-design, backward-plan để tính ngược ra milestones. Sau đó cắm đầu chuẩn bị nguồn lực để bám theo milestones.
Businessman, MBA style… là thế giới siêu rộng lớn, những cũ, cổ điển.
Entrepreneurs là thế giới mới, đầy rủi ro, và mặc định là bỏ mạng, chết chóc… và dành cho nhóm người thích phiêu lưu hoặc nhóm chán ngấy văn hóa công sở cổ điển toàn người làm theo các công thức cũ rích (nhưng mãi vẫn ko làm xong).
Tại Việt Nam, về cơ bản, không tồn tại startup. Zalo, Flappy Bird… có thể tạm xếp vào nhóm startup tình cờ. Quá hiếm!
Nói về startup, Mỹ là vô địch khi các VC lớn nhất, và tiền đều nằm tại Mỹ.
Cách “làm business” với “làm startup” mặc dù khác nhau, nhưng các kỹ thuật trong mảng startup siêu thú vị và có thể mang ra để áp dụng vào “thế giới của business” giúp cho business của bạn bùng nổ, ko giống bất kỳ business truyền thống nào.
Hãy vào Y Combinator, A16Z, Sam Altman, Paul Grahams, Sequoia Capital… để “học mót” cho nhanh. Còn học mãi ko xong, thì theo Conan.
Conan chán đến tận cổ những cách làm cổ lỗ và truyền thống.
Chúng tôi bị đam mê cách làm startup, và sẽ dạy cách “áp dụng các best practices trong các tech startup vào các business cổ truyền”.
Video tham khảo từ Harvard Innovation Labs: